LITERATURA ANGIELSKA

ROMANS
Najsłynniejszym z angielskich średniowiecznych romansów jest Pan Gawen i Zielony Rycerz (Sir Gawain and the Green Knight). Opowiada on historię o jednym z rycerzy Okrągłego Stołu – Gawenie, któremu udaje się unieszkodliwić gigantycznego i nieśmiertelnego Zielonego Rycerza. Romanse przedstawiały zwykle przygody feudalnego rycerstwa, w których na plan pierwszy wysuwa się wątek miłosny. Nie inaczej jest w Panu Gawenie… Pani zamku (typ femme fatale) wystawia bohatera (Gawena) na liczne próby. Dwoma głównymi wątkami poematu są Gra w Obcinanie Głów (the Beheading Game) i Gra w Wymianę Zdobyczy (the Exchange of Winnings). W poemacie główną rolę odgrywają kobiety. Pani zamku ofiarowuje Gawenowi jako pamiątkę zielony pas. Ma on duże znaczenie symboliczne. Symbolizuje on zarówno zdolność Gawena do stawienia czoła siłom pochodzącym spoza jego kulturowego kręgu, jego niezdolności do całkowitego zapanowania nad tymi siłami, jak i nad własnymi naturalnymi słabościami. W tym sensie zielony pas stanowi kontrapunkt w stosunku do gwiaździstego pentagramu, czyli gwiazdy pięcioramiennej, której rysunek Gawen nosi na tarczy, symbolizującej […] pięć cnót praktykowanych przez Gawena: szczodrość, lojalność, czystość, rycerskość, oraz cnotę najwyższą, czyli współczucie[1].

Obraz rycerza w literaturze średniowiecznej kształtował się w zależności od rodzaju gatunku literackiego w którym był przedstawiany. Ideały rycerza jako postaci literackiej rozciągają się od tych typowych z kodeksu rycerskiego (Bóg, honor, władca) poprzez służbę tej jedynej damie serca, aż do miłości i namiętności (w skrajnym przypadku do głębokiego erotyzmu).

[1] Prof. dr hab. Andrzej Wicher, Pan Gawen i Zielony Rycerz, [w:] Historia literatury światowej. Średniowiecze, wybór ilustracji i red. techniczna Tadeusz Skoczek, Karol Klima, t. II, cz.1, Bochnia – Kraków - Warszawa [b. r.], s. 434.