FEUDALIZM

Społeczeństwo średniowieczne organizował FEUDALIZM. Był on całokształtem związków łączących członków poszczególnych warstw społecznych. Opierał się na hołdzie i lennie, które stanowiły istotę kontraktu wasalskiego. Wasal składał hołd, wypowiadał odpowiednią formułę oddania się w opiekę i składał przysięgę wierności wobec seniora. Senior zaś podnosił go z klęczek i całował w usta. Wasal swoją przysięgę składał na Ewangelię lub relikwie. Senior zaś nadawał mu symbol lenna (np. włócznię, chorągiew, rękawicę). Obowiązkiem wasala było niesienie seniorowi pomocy wojskowej, finansowej oraz służenie seniorowi radą.
ZAMKI był ośrodkiem życia feudalnego. Na początku służyły jako budowle warowne, później stały się wytwornym ośrodkiem kultury. Odbywały się tam zabawy i turnieje, a wędrowni śpiewacy (trubadurzy, minnesingerzy, truwerzy) wykonywali tam melorecytacje pieśni miłosnych, ballad i eposów. Na zamku synowie wasali uczyli się rzemiosła rycerskiego. Tutaj skupiali się artyści (poeci, malarze, rzeźbiarze).
W MIEŚCIE dawne korporacje znikały, pozostawały tylko niektóre organizacje (np. związki kamieniarzy). Ukrywano przepisy produkcji oraz tajemnice zawodowe. Przekazywano je ustnie, zaufanym ludziom. Dom mieszczanina był miejscem publicznym, mieszkała w nim i pracowała tam duża liczba ludzi. [1]



Drabina feudalna - Schemat społeczeństwa feudalnego XIV w. z królem jako suwerennym na szczycie.[2]

RYCERSTWO

Jedna z feudalnych warstw społecznych, grupa, która uformowała się na przełomie X i XI wieku. Była to zbiorowość uprzywilejowana, opierała się na własności ziemi. Wyróżniał ją obowiązek walki zbrojnej. Nie wszyscy wojownicy zajmowali wysokie miejsce w hierarchii społecznej. Chociażby statuty Kazimierza Wielkiego dzielił rycerstwo na różne klasy prawne: rycerzy, włodyków, sołtysów. Etos rycerski tworzyła górna warstwa grupy. Ograniczała ona również przepływy międzygrupowe (szczególnie z warstw niżej sytuowanych do wyżej).
Życie rycerza nie należało do łatwych. Nosili oni na sobie zbroję, która ważyła od 30 do 80 kg, władali kopią 5 – metrowej długości, walczyli na koniu lub pieszo mieczem. Musieli uczestniczyć w turniejach, w których ryzykowali majątek, zdrowie, honor.
Zmierzch formacji rycerskiej nastąpił podczas wojny stuletniej. Wówczas to rycerze okazali się bardziej strojni niż skuteczni. Nie potrafili już ani przegrać, ani odnieść zwycięstwa. Ostatecznie więc rycerz zmienił się w dworzanina i wodza. Realnie zaś w bitwach zaczęło uczestniczyć wojsko zaciężne, rusznicy i artyleria.[3]

[1] Prof. dr hab. W. Nawrocki, Feudalizm, [w:] Historia literatury światowej. Średniowiecze, wybór ilustracji i red. techniczna Tadeusz Skoczek, Karol Klima, t. II, cz.1, Bochnia – Kraków - Warszawa [b. r.], s. 24- 26.
[2] Historia ilustrowana świata, tł. M. Leśniewski, J. Choińska – Mika, L. Mularska – Andziak, Łódź 1995, s. 142.
[3] Prof. dr hab. W. Nawrocki, Wzorce w kulturze średniowiecza, [w:] Historia literatury światowej. Średniowiecze, wybór ilustracji i red. techniczna Tadeusz Skoczek, Karol Klima, t. II, cz.1, Bochnia – Kraków - Warszawa [b. r.], s. 69-70.